Blog chronische pijn en toch positief

Het was 30 juli 2011 toen het artikel van Machteld Huber in de BMJ werd gepubliceerd. De wereld veranderde totaal: opeens waren er over de gehele wereld veel minder zieke mensen. Nou ja; de definitie van gezondheid die in 1948 was vastgesteld (WHO): een toestand van compleet fysiek, mentaal en sociaal welbevinden en niet alleen de afwezigheid van ziekte en gebreken ging ten onder.

Sinds 2009 werd er al gediscussieerd in Nederland om deze definitie te herformuleren: "Health as the ability to adapt and to self manage in the face of social, physical and emotional challenges" luidde de nieuwe definitie en werd "positieve gezondheid" genoemd. In deze nieuwe definitie kan je gezond zijn, ook al heb je lichamelijke klachten of beperkingen.

Dit concept sluit heel mooi aan op de zorg voor patiënten met chronische pijn. Wij, zorgverleners in de chronische pijn, kijken al jaren naar de patiënt vanuit het biopsychosociale oogpunt. Er zijn vele zorgprogramma’s ontwikkeld en de variatie is groot. ZBC’s verrijzen uit de grond en de kosten voor het gezondheidssysteem worden steeds hoger. Eén op de vijf volwassenen in Europa lijdt aan chronische pijn. In Nederland hebben meer dan 2.000.000 mensen dagelijks pijn. Bij een kwart van deze mensen heeft de pijn invloed op het werk en ongeveer 20 procent lijdt aan een stemmingsstoornis. Voor al deze patiënten wordt naarstig gezocht naar behandelingen om de lijdensdruk te verminderen, zowel in de eerste, tweede als derdelijns gezondheidzorg.

Toch is er een grote groep patiënten met chronische pijn die nog wel kan functioneren in de maatschappij. Hoe is dat mogelijk? Het blijft uiteraard van belang om somatisch behandelbare oorzaken te diagnosticeren en te behandelen, maar we moeten veel meer oog hebben voor de veerkracht en het zelfmanagement van de patiënt. Zoals Machteld Huber zegt: “leefstijlverandering is pas mogelijk als mensen contact maken met wat voor hen echt belangrijk is”. Zingeving is de sterkste gezond-makende factor en versterkt de veerkracht. Met andere woorden: patiënten die ontdekken wat voor hen echt belangrijk is in hun leven (hun waarden), gaan daarmee op zoek naar manieren om met hun pijn een zinvol en actief leven te leiden. Niet de pijn staat dan centraal, maar hun waarden. Een mooi voorbeeld is een patiënt die zei dat hij had ontdekt dat hij zoveel met zijn pijn en het zoeken naar een oplossing bezig was dat hij zijn kinderen was kwijt geraakt. Terwijl hij de zorg voor zijn kinderen het allerbelangrijkste vond in zijn leven. En daarmee ging hij aan de slag door meer aandacht te geven aan zijn kinderen en daarvan intens te genieten, met zijn pijn.

De zes hoofddimensies zijn voor positieve gezondheid zijn:

• Lichaamsfuncties
• Mentale functies en mentale beleving
• Spirituele dimensie
• Kwaliteit van leven
• Sociaal-maatschappelijke participatie
• Dagelijks functioneren

Figuur spinnenweb:

Wij dagen u uit om de zingeving (de waarden) van uw patiënt te verhelderen en deze te koppelen aan de 6 dimensies met daarin concrete werkpunten, middels een motivational interview.

Link artikel: How should we define health?

Huber, M., et al., How should we define health? BMJ, 2011. 343: p. d4163

Door: Brigitte Brouwer neuroloog, Erkan Kurt neurochirurg, Han Samwel klinisch psycholoog, Ilona Thomassen lid patiëntenvereniging, Kim Wabeke pijnverpleegkundige en Martin Blomenkamp pijnverpleegkundige

Algemeen Bestuursleden van de Pijn Alliantie in Nederland (PAiN) - Sectie onderwijs

Bron: Medzine